جراح دهان، فک و صورت: تخصص، مراحل تحصیلی و وظایف

جراح فک و صورت متخصصی است که به درمان بیماری‌ها و مشکلات دهان، دندان‌ها، فک، صورت و گردن می‌پردازد. این تخصص ترکیبی از جراحی‌های پزشکی و دندانپزشکی است. در برخی از موارد حتی نیاز به درمان‌های پیچیده مانند جراحی‌های ترمیمی، زیبایی و یا درمان‌های تروماتیک دارد. این پزشکان به دلیل تسلط به جنبه‌های مختلف صورت و فک، نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا می‌کنند.

چه کسی جراح دهان، فک و صورت است

جراح فک و صورت، متخصصی است که به تشخیص و درمان مشکلات نواحی دهان، دندان‌ها، فک، صورت و گردن می‎پردازد. این مشکلات شامل آسیب‌های صورت، بیماری‌های دهان و فک، اختلالات مفصل فکی (TMJ)، ناهنجاری‌های مادرزادی، سرطان‌های دهان و صورت، و یا مشکلات زیبایی و ترمیمی است. برخی از خدماتی که جراح فک و صورت به بیماران ارائه می دهد شامل موارد زیر است:

جراحی های داخل دهانی (ایمپلنت های دندانی، بازسازی استخوان فک، جراحی دندان‏های نهفته و ...)
جراحی فک برای آسیب های ناشی از ضربه
جراحی های ترمیمی و زیبایی فک، صورت، جمجمه و گردن
رفع عفونت های فک و صورت
درمان کیست ها و تومورهای فکی
درمان ناهنجاری های اسکلتی صورت
جراحی های ناحیه دهان، فک، صورت، جمجمه و گردن
جراحی نواقص مادر زادی و اکتسابی مانند شکاف کام و لب (لب شکری)

مراحل تحصیلی و آموزشی جراح دهان، فک و صورت

برای تبدیل شدن به یک جراح دهان، فک و صورت، فرد باید مراحل طولانی و پیچیده‌ای را طی کند. این مراحل شامل تحصیلات عالیه در رشته‌های مختلف پزشکی و دندانپزشکی است:

تحصیل در رشته دندانپزشکی: اولین مرحله برای ورود به این تخصص، تحصیل در رشته دندانپزشکی است. این مرحله معمولاً حدود 6 سال طول می‌کشد و در پایان، فرد به عنوان دندانپزشک عمومی فارغ‌التحصیل می‌شود.
ورود به دوره تخصصی جراحی دهان، فک و صورت: پس از اتمام دوره دندانپزشکی، فرد باید برای ورود به دوره تخصصی جراحی دهان، فک و صورت پذیرش شود. این دوره بین ۴ تا ۶ سال طول می‌کشد. در این دوره، دانشجویان علاوه بر مهارت‌های جراحی، مباحث پیشرفته‌ای مانند جراحی‌های ترمیمی، جراحی‌های پلاستیک صورت و درمان سرطان‌های دهانی را می‌آموزند.
کسب گواهینامه و مجوز: پس از پایان دوره تخصصی، جراح دهان، فک و صورت باید امتحانات ویژه‌ای را پشت سر بگذارد. این مراحل برای دریافت گواهینامه و مجوز از سازمان‌های مربوطه در کشور خود است. این امتحانات شامل ارزیابی مهارت‌های بالینی، جراحی و دانش نظری است.

آموزش‌های تکمیلی و تخصصی: برخی از جراحان دهان، فک و صورت ممکن است آموزش‌های تکمیلی دریافت کنند. این آموزش ها برای انجام جراحی‌های خاص و پیشرفته‌تر مانند جراحی‌های زیبایی صورت یا درمان اختلالات پیچیده‌تر خواهد بود.

کارهایی که جراح دهان، فک و صورت انجام می‌دهد

جراح فک و صورت وظایف متعددی دارد که شامل درمان بیماری‌ها و جراحی‌های مختلف در نواحی صورت و دهان است. برخی از مهم‌ترین کارهایی که این متخصصان انجام می‌دهند عبارتند از:

جراحی‌های ترمیمی و زیبایی: جراحان فک و صورت می‌توانند عمل‌های ترمیمی و زیبایی بر روی صورت انجام دهند. از جمله اصلاح ناهنجاری‌های صورت، جراحی فک برای اصلاح مشکلات مربوط به تعادل صورت و جراحی‌های پلاستیک صورت.
درمان اختلالات مفصل فکی (TMJ): این اختلالات می‌تواند موجب درد و مشکلاتی در حرکت فک شود که جراح فک و صورت به درمان آنها می‌پردازد.
درمان بیماری‌های دهان، لثه و دندان: جراحان فک و صورت می‌توانند به درمان بیماری‌های دهان و دندان بپردازند که نیاز به جراحی دارند. مانند درمان عفونت‌های جدی دندان یا جراحی برای استخراج دندان‌های آسیب‌دیده.
جراحی‌های مرتبط با سرطان: این جراحان در درمان سرطان‌های دهان، گلو و صورت از طریق جراحی‌های پیچیده نقش دارند.
درمان اختلالات مادرزادی و ناهنجاری‌های صورت: ناهنجاری‌هایی مانند شکاف لب و کام (لب شکری) و دیگر اختلالات صورت را با جراحی‌های اصلاحی درمان میکنند.
جراحی‌های تروماتیک و آسیب‌های صورت: جراحان فک و صورت می‌توانند جراحی‌هایی برای درمان آسیب‌های صورت ناشی از تصادفات، ضربه‌ها و حوادث انجام دهند.

بیماران جراح دهان، فک و صورت چه کسانی هستند؟

بیماران جراح دهان، فک و صورت می‌توانند از گروه‌های مختلفی باشند. این بیماران شامل افراد با مشکلات زیر می‌شوند:

افرادی که دچار آسیب‌های صورت یا فک شده‌اند: افرادی که در تصادفات، حوادث یا آسیب‌های ورزشی دچار شکستگی صورت یا فک می‌شوند.
افرادی که نیاز به درمان بیماری‌های دهانی دارند: بیمارانی که به مشکلاتی مانند سرطان دهان، بیماری‌های لثه یا اختلالات فک مبتلا هستند.
افرادی که از ناهنجاری‌های صورت رنج می‌برند: بیمارانی که به دلایل مادرزادی یا جراحی‌های اصلاحی به اصلاح شکل صورت یا فک نیاز دارند.
افرادی که به دنبال جراحی‌های زیبایی صورت هستند: افرادی که قصد دارند مشکلات زیبایی صورت خود مانند چین و چروک‌های صورت، نواقص فک و ... را برطرف کنند.
افرادی که نیاز به درمان‌های اورژانسی دارند: افرادی که دچار اختلالات شدید یا حوادث ناگهانی در نواحی دهان، فک و صورت هستند.