باید و نبایدهای دندان های نهفته
دندان نهفته چیست
دندان نهفته دندانی است (Impacted Tooth) که به دلیل کمبود فضای کافی یا زاویه رشد نامناسب، نمیتواند به طور کامل در دهان بیرون بیاید. این دندانها بیشتر در سنین نوجوانی و جوانی (بین 18 تا 25 سال) بروز پیدا میکنند. و ممکن است در هر نقطه از دهان ایجاد شوند، اما در دندانهای عقل (دندانهای مولر سوم) شایعتر هستند.دندانهای نهفته به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
- دندان نهفته نیمهرویش یافته: این دندان به طور جزئی از لثه بیرون آمده و در تماس با سایر دندانها و بافتها قرار دارد.
- دندان نهفته کامل: این دندان کاملاً درون لثه باقی میماند و هیچ قسمتی از آن از لثه بیرون نمیآید.
علت نهفته شدن دندانها
نهفته شدن دندانها به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد. برخی از مهمترین علل عبارتند از:
- کمبود فضای فک: فک ممکن است به اندازه کافی فضا برای رشد دندانها نداشته باشد.
- رشد غیرعادی: دندانها ممکن است به صورت افقی، مایل یا در جهت اشتباه رشد کنند.
- ارثی: برخی افراد بهطور طبیعی دندانهای بزرگتر یا تعداد دندانهای بیشتر دارند. این امر ممکن است باعث کمبود فضا و نهفته شدن دندانها شود.
- پوسیدگی دندانهای همجوار: اگر دندانهای کناری پوسیده یا آسیب دیده باشند، ممکن است دندان نهفته نتواند به درستی از لثه بیرون بیاید.
علائم دندان نهفته
دندانهای نهفته ممکن است در ابتدا هیچ علامتی نداشته باشند. اما در صورتی که علائم بروز کنند، میتوانند به شکل زیر باشند:
- درد و حساسیت در ناحیه دندان: به ویژه زمانی که دندان نهفته فشار به دندانهای مجاور وارد میکند.
- تورم لثه یا صورت: التهاب یا تورم در ناحیه اطراف دندان نهفته.
- مشکلات در جویدن یا بلع: به دلیل درد یا فشاری که دندان به سایر دندانها وارد میکند.
- عفونت یا کیست: گاهی دندان نهفته باعث ایجاد کیست یا عفونت میشود. در این صورت ممکن است علائم بیشتری از جمله بوی بد دهان، تب و درد شدید ایجاد شود.
- جابجایی دندانهای مجاور: دندانهای نهفته میتوانند باعث جابجایی دندانهای دیگر یا فشار به آنها شوند.
چرا باید دندان نهفته کشیده شود
کشیدن دندانهای نهفته به دلایل مختلفی ممکن است ضروری باشد:
- جلوگیری از عفونتها: دندانهای نهفته میتوانند زمینهای برای تجمع باکتریها و ایجاد عفونت در ناحیه دندان و لثه شوند.
- پیشگیری از آسیب به دندانهای مجاور: دندانهای نهفته ممکن است به دندانهای مجاور فشار بیاورند و آنها را جابجا یا آسیب برسانند.
- پیشگیری از ایجاد کیست یا تومور: دندانهای نهفته ممکن است باعث ایجاد کیست یا تومور در فک شوند. که میتواند به تخریب استخوان یا دندانهای دیگر منجر شود.
- جلوگیری از بروز مشکلات در جویدن: دندان نهفته میتواند بر نحوه قرارگیری دندانها تأثیر بگذارد و مشکلاتی مانند نیش نادرست ایجاد کند.
فرآیند جراحی دندان نهفته
جراحی دندان نهفته یک عمل سرپایی است که توسط دندانپزشک یا جراح فک و صورت انجام میشود. این فرآیند معمولاً تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی صورت میگیرد و مراحل آن به شرح زیر است:
- بیحسی و آمادهسازی: در ابتدا پزشک ناحیهای که دندان در آن قرار دارد را بیحس میکند. در برخی موارد، ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود.
- برش لثه: برای دسترسی به دندان نهفته، پزشک ممکن است نیاز به ایجاد یک برش کوچک در لثه داشته باشد.
- استخراج دندان: پس از دسترسی به دندان، پزشک دندان را به طور کامل یا به قطعات کوچکتر جدا کرده و آن را خارج نماید.
- بستن برشها: پس از استخراج دندان، برش لثه بخیه زده میشود تا ناحیه جراحی بهبود یابد.
- مراقبتهای بعدی: پس از جراحی، دستورالعملهای مراقبتی مانند استفاده از داروهای مسکن، آنتیبیوتیکها و کمپرس یخ برای کاهش تورم داده میشود.
مراقبتهای بعد از جراحی دندان نهفته
مراقبت صحیح بعد از جراحی دندان نهفته برای جلوگیری از عوارض و تسریع روند بهبود بسیار مهم است:
- استراحت کافی: بیمار باید در چند روز اول بعد از جراحی استراحت کند و از فعالیتهای سنگین پرهیز نماید.
- کمپرس یخ: استفاده از کمپرس یخ در 24 ساعت اول برای کاهش تورم بسیار مفید است.
- داروهای تجویز شده: مصرف داروهای مسکن و آنتیبیوتیکها طبق دستور پزشک برای جلوگیری از عفونت و کاهش درد ضروری است.
- اجتناب از غذاهای سفت و داغ: در هفته اول پس از جراحی باید از غذاهای نرم و سرد استفاده شود و از غذاهای داغ یا سفت خودداری گردد.
- حفظ بهداشت دهان: مسواک زدن باید با دقت و ملایمت انجام شود تا از التهاب و عفونت جلوگیری شود.
عوارض احتمالی جراحی دندان نهفته
اگرچه جراحی دندان نهفته معمولاً ایمن است، اما ممکن است برخی عوارض جانبی وجود داشته باشد:
- عفونت: در صورت عدم رعایت بهداشت یا عدم مصرف داروهای تجویز شده، ممکن است عفونت ایجاد شود.
- خونریزی: گاهی خونریزی ممکن است ادامه پیدا کند، اما این مشکل معمولاً با رعایت دستورالعملهای پزشک حل میشود.
- تورم و کبودی: برخی تورم و کبودی در ناحیه صورت طبیعی است، اما این علائم معمولاً پس از چند روز کاهش مییابند.
- آسیب به اعصاب: در برخی موارد نادر، ممکن است اعصاب فک یا صورت آسیب ببینند و این میتواند به کاهش حس در لبها یا لثهها منجر شود.
- سایر عوارض نادر: ممکن است تجمع مایع در ناحیه جراحی یا مشکلات دیگر بروز کند.
نتیجهگیری
جراحی دندانهای نهفته یک عمل شایع است. این جراحی میتواند مشکلات مختلفی مانند عفونت، آسیب به دندانهای مجاور و کیستهای فکی را پیشگیری کند. مشاوره با یک جراح دهان، فک و صورت حاذق و بررسی دقیق شرایط دندان نهفته بسیار مهم است. این امر به فرد کمک میکند تا تصمیم بهتری در مورد انجام جراحی بگیرد و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
در این مقاله تعریف و توضیح دندان های نهفته و علل ایجاد این عارضه ارائه شده و راهکارهایی برای درمان و انواع جراحی دندان های نهفته، ایمپلنت و موارد مشابه گفته شده است.